Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustaw z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z działalnością gospodarczą. Budowlą, stosownie do art. 1a ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy, jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, budowla to obiekt budowlany stanowiący całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Natomiast art. 3 pkt 3 tej ustawy zawiera wykaz obiektów budowlanych traktowanych zgodnie z ustawą jako budowle np.: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, (...) sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;
Na podstawie art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne pod pojęciem sieci uzbrojenia terenu rozumie się wszelkiego rodzaju nadziemne, naziemne i podziemne przewody i urządzenia: wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne i inne, z wyłączeniem urządzeń melioracji szczegółowych, a także podziemne budowle, jak: tunele, przejścia, parkingi, zbiorniki itp.
Natomiast definicja sieci telekomunikacyjnej została określona w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. Zgodnie z art. 2 pkt 35 powołanej ustawy siecią telekomunikacyjną są systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub przekierowujące, a także inne zasoby, które umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal radiowych, optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju.
Z uwagi na występującą zgodność terminologiczną pojęć zawartych w przepisach prawa podatkowego oraz odrębnych ustaw należy uznać, że na budowlę sieciową, jaką jest sieć telekomunikacyjna, składają się nie tylko sama konstrukcja budowlana (np.: kanalizacja techniczna), ale również to co się znajduje w niej, o ile elementy te są związane z prowadzeniem działalności telekomunikacyjnej (np.: kable światłowodowe). Należy zauważyć, że sieć telekomunikacyjna stanowi budowlę niezależnie od tego jaka jest jej konstrukcja (np. podziemna), ani kto jest właścicielem jej poszczególnych części. Części budowli (np. kable) mogą przebiegać przez kanalizację techniczną należącą do innego podmiotu niż właściciel sieci telekomunikacyjnej. W przypadku takiej sieci budowlą jest zbiór poszczególnych elementów konstrukcyjnych oraz urządzeń i instalacji, które zostały połączone w celu realizacji określonego zadania. Opodatkowaniu będzie zatem podlegać każdy z elementów budowli sieci telekomunikacyjnej (jej części) stanowiącej integralną całość techniczno-użytkową. Kable w sieci telekomunikacyjnej stanowią więc części budowli, a zatem podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
W związku z powyższymi rozważaniami podatnikiem podatku od nieruchomości w stosunku do przedmiotowych kabli jako części obiektu budowlanego, którym jest sieć telekomunikacyjna, jest jej właściciel. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podatnikami podatku od nieruchomości są m.in. posiadacze obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości. Oznacza to, że w przypadku zawarcia umowy dzierżawy lub najmu z właścicielem obowiązek podatkowy ciążyłby na posiadaczu zależnym kanału teletechnicznego.
Należy wskazać, że w doktrynie istnieje pogląd w kontekście art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, że jeżeli umowa dzierżawy lub najmu nieruchomości jednostki samorządu terytorialnego zostanie zawarta nie z właścicielem, lecz np. z zarządcą takiej nieruchomości, podatnikiem podatku od nieruchomości jest w dalszym ciągu ten zarządca, a nie posiadacz zależny (tak: E. Kornberger-Sokołowska, Biblioteka podatkowa, Warszawa 1996-2004). Takie stanowisko wydaje się nie znajdować uzasadnienia zwłaszcza wobec powyższego.
Autor jest radcą prawnym
Mateusz Kupracz